از پاییز سال 1341 که رهبر کبیر انقلاب، نهضت انقلاب اسلامی را آغاز کرد تا پاییز سال 1343 که ایشان توسط حکومت پهلوی از ایران به شهر بورسای کشور ترکیه، تبعید شد، ایشان نسبت به سه اقدام رژیم پهلوی اعتراضی جدی کردند: نخست، اعتراض به قانون انجمن های ایالتی و ولایتی که در آن شرط اسلام و سوگند به قرآن برای عضویت در این انجمن ها که معادل شورای شهر کنونی هستند، حذف شده بود؛ دوم، اعتراض به رفراندوم رژیم پهلوی تحت عنوان انقلاب سفید و سوم اعتراض به لایحه کاپیتولاسیون.
واکنش رژیم پهلوی نسبت به این سه رویداد متفاوت بود. کابینه اسدالله علم، قانون انجمن های ایالتی و ولایتی را بعد از اعتراض علما و روحانیون پس گرفت اما رفراندوم انقلاب سفید را با هر ضرب و زوری بود و با خشونت علیه مردم و طلاب به خصوص در شهر قم اجرا کرد و در جریان اعتراضات پس از آن، امام خمینی را بازداشت و به مدت 8 ماه زندانی کرد و در پاسخ به اعتراضات امام نسبت به لایحه سوم، ایشان را به خارج از کشور تبعید کرد.
قیام 15 خرداد، در واقع واکنش مردم ایران نسبت به بازداشت امام خمینی در بامداد روز 15 خرداد در قم است. از حوالی صبح در تهران، خبر این موضوع پیچید و به این ترتیب در صبح
از پاییز سال 1341 که رهبر کبیر انقلاب، نهضت انقلاب اسلامی را آغاز کرد تا پاییز سال 1343 که ایشان توسط حکومت پهلوی از ایران به شهر بورسای کشور ترکیه، تبعید شد، ایشان نسبت به سه اقدام رژیم پهلوی اعتراضی جدی کردند: نخست، اعتراض به قانون انجمن های ایالتی و ولایتی که در آن شرط اسلام و سوگند به قرآن برای عضویت در این انجمن ها که معادل شورای شهر کنونی هستند، حذف شده بود؛ دوم، اعتراض به رفراندوم رژیم پهلوی تحت عنوان انقلاب سفید و سوم اعتراض به لایحه کاپیتولاسیون.
واکنش رژیم پهلوی نسبت به این سه رویداد متفاوت بود. کابینه اسدالله علم، قانون انجمن های ایالتی و ولایتی را بعد از اعتراض علما و روحانیون پس گرفت اما رفراندوم انقلاب سفید را با هر ضرب و زوری بود و با خشونت علیه مردم و طلاب به خصوص در شهر قم اجرا کرد و در جریان اعتراضات پس از آن، امام خمینی را بازداشت و به مدت 8 ماه زندانی کرد و در پاسخ به اعتراضات امام نسبت به لایحه سوم، ایشان را به خارج از کشور تبعید کرد.
قیام 15 خرداد، در واقع واکنش مردم ایران نسبت به بازداشت امام خمینی در بامداد روز 15 خرداد در قم است. از حوالی صبح در تهران، خبر این موضوع پیچید و به این ترتیب در صبح
آن روز، تهران، قم و برخی شهرهای دیگر مانند ورامین در حاشیه تهران شاهد اعتراضات مردمی علیه این اقدام با شعار «یامرگ یا خمینی» بود.
اما نکته جالب توجه این است که در برخی شهرهای دیگر که در آن زمان، با نبود ابزارهای ارتباطی، دور از پایتخت و فضای سیاسی آن بودند نیز، ایمان مذهبی و آگاهی مردمی باعث شد که اعتراضاتی به صورت خودجوش علیه این حرکت رژیم صورت گیرد.
در کتاب «آران و بیدگل در انقلاب اسلامی» واقعه 15 خرداد 1342 آران و بیدگل چنین شرح داده شده است: «حدود ساعت ۹ صبح ۱۵ خرداد در محله های آران و بیدگل شایع شد که آیت الله خمینی را دستگیر کرده اند. احساسات مذهبی مردم با شنیدن این خبر جریحه دار شد و در حالی که عده ای چوپ و دیگر سلاح های سرد با خود همراه داشتند با دادن شعار راهپیمایی را آغاز کردند و سپس در حالی که تنی چند از روحانیون پیشاپیش آن ها بودند به طرف کاشان حرکت کردند. در میان راه عده ای ژاندارم مانع عبور آن ها شدند. اما بعد از مدتی بحث، ژاندارم ها رضایت به عبور مردم دادند. در نزدیکی کاشان خبر رسید که ورود به شهر ممنوع است. لذا این گروه بازگشتند. در این هنگام مردم خشمگین که در صدد ضربه زدن بر پیکر رژیم بودند به گروه اقلیت بهائیت در آران و بیدگل که اکثر پست ها در ادارات دولتی، در دست آن ها بود و نقش ساواک شاه را در شناسایی انقلابیون بر عهده داشتند، حمله کردند و پس از ضرب و جرح
و در مواردی آتش زدن اموال و مغازه های این فرقه ضاله آنان را مجبور به ترک شهر کردند. در این هنگام هجوم مأموران انتظامی به محله ها و کوچه ها شروع شد و مقررات منع عبور و مرور برقرار گردید و با اعلان حکومت نظامی، به دستگیری مردم و مبارزان پرداختند.»
در اسناد امنیتی رژیم پهلوی نیز در این خصوص چنین آمده است: در ساعت ۱۱به گروهان کاشان اطلاع می رسد که عده ای از اهالی آران (و بیدگل) اجتماع و به قصد بر هم زدن نظم، عازم شهر می باشند. گروهان، چند نفر ژاندارم به سرپرستی گروهبان یکم عباس صمیمیت، جهت بازگردانیدن جمعیت به آران اعزام می کند. مأمورین در بین راه با جمعیتی در حدود ۵۰۰ نفر که از آران و بیدگل عازم کاشان بودند برخورد و مشاهده می نمایند که عده ای از مهاجمین با پرچم و تعدادی از آن ها قرآن همراه دارند که به محض برخورد با مأمورین، قرآن روی دست گرفته و اظهار می نمایند: «ما آیت آلله خمینی را می خواهیم.» مأمورین ژاندارمری به تظاهرکنندگان دستور بازگشت می دهند اما «ناگهان عده ای از وسط جمعیت دستور حمله به مأمورین را صادر می نمایند.» مأمورین پس از اخطارهای متوالی مبتنی بر شلیک گلوله، آنان را به سکوت و آرامش و مراجعت دعوت می کند. جمعیت برای باز کردن راه و حرکت به شهر و دادن شعار استقامت می نمایند. مأمورین با شلیک ۲۸ تیر جمعیت را وادار به عقب نشینی و مراجعت می نمایند در همین حال عده کثیری در آران به منازل و مغازه های بهائیان حمله کرده
و خساراتی را به بار می آورند. مأمورین موقعی که می رسند به کمک عده ای به خاموش کردن می پردازند و بعد برای متفرق کردن جمعیت ۱۵ تیر فشنگ کارابین به هوا شلیک می نمایند.
بخشداری آران و بیدگل نیز طی گزارشی به فرمانداری کاشان پیرامون این واقعه چنین آورده است: «در ساعت ۱۰صبح هنگامی که در دفتر بخشداری به انجام وظیفه اشتغال داشتم بر اثر فریاد ناهنجار شخصی به نام محمود رجب زاده که به شغل رانندگی یکی از جیپ ها بین آران و کاشان اشتغال دارد متوجه گردید نامبرده در جلو معابر بخشداری مردم را به تجمع دعوت و اظهار می نمود به کاشان حرکت کنند. پس از جمع شدن عده ای نسبت به شاه اهانت و احساساتی بر له آقای خمینی ابراز کردند. اندکی بعد نامبرده سوار بر اتومبیل خود شد و به سمت شهر حرکت کرد. در حدود 5 دقیقه بعد اجتماع کثیری در مقابل بخشداری متمرکز و شروع به دادن شعار بر علیه دولت و بر له آیت الله خمینی کردند. جمعیت به سرپرستی شیخ عباس یوسفیان و شیخ حبیب الله قاسمی به مرکز شهر هدایت شدند و پس از مدت کوتاهی شعله های دود و آتش به هوا متصاعد گردید. مجدداً مردم در میدان جلو شهرداری تجمع و بعد به وسیله کامیون های کمپرسی و شورلت به سمت شهر حرکت کردند. این وضعیت یک ساعت ادامه داشت.»
رهبران حرکت مردمی مردم آران و بیدگل در 15 خرداد 1342، حجج اسلام زنده یاد حاج شیخ «حبیب الله قاسمی راد» و حاج شیخ «عباس یوسفیان» و «حجت الاسلام و المسلمین ناصریان» بوده اند و ضمنا، انقلابیون در این حرکت مردمی، در صحن مطهر امام زاده محمد هلال بن علی(ع) گرد آمدند و نسبت به توزیع عکس حضرت امام نیز اقدام کردند.
تاریخ ارسال: 1402/07/23
تعداد بازدید: 328
